Sunday, September 11, 2011

ေကဖြဲ႕ဆိုသီ နိဒါန္းအမွာစာ

ၾကည္ေအး စာေတြကို စဖတ္မိေတာ့ အေတာ္ေစာေသးတယ္။ အားမာန္သစ္က ျပန္ထုတ္တဲ့ ဝတၳဳတုိေပါင္းခ်ဳပ္ အိမ္မွာရွိေနေတာ့ အလယ္တန္းေလာက္မွာ ဖတ္ျဖစ္ခဲ့တာ။ အဲဒီအရြယ္က တခ်ိဳ႕တေလကို နားလည္တယ္လို႔ ထင္ခဲ့တယ္ဆိုရင္ေတာင္ တကယ္နားလည္ခဲ့တာေတာ့ မဟုတ္ဘူးဆိုတာ ခုမွ ျပန္နားလည္လာတယ္။

ေကဖြဲ႕ဆိုသီ ကို ၁၀ တန္းေျဖၿပီးေနာက္ပိုင္း အညာျပန္ေနျဖစ္တဲ့ ၃/၄ လအတြင္းမွာ အိမ္နားက စာအုပ္ဆိုင္တဆိုင္ကေန ငွားဖတ္ခဲ့ျဖစ္တယ္။ ျပန္စဉ္းစားရင္ အဲဒါ အညာက ထြက္လာၿပီးေနာက္ပိုင္း အၾကာဆံုး ျပန္ေနျဖစ္တဲ့ ကာလပဲေပါ့။ အိမ္နားက စာအုပ္ငွားဆုိင္ပိုင္ရွင္ဆီမွာ စီးပြားျဖစ္ ဘတ္ဆဲလားစာအုပ္ေတြတင္မကဘဲ စာအုပ္ေဟာင္းေတြပါ အမ်ားႀကီး စုၿပီးေဆာင္းၿပီး ရွိတယ္။ လာငွားတဲ့ လူေတြရဲ႕ အရိပ္အေျခကို ၾကည့္ၿပီး သူက သူ႕စာအုပ္ေဟာင္းေတြ ထုတ္ေပးတတ္တယ္။

မွတ္မွတ္ရရ စီနီယာတစ္ေယာက္က လွမ္းတိုက္တြန္းလို႔ တကၠသိုလ္ဘုန္းႏိုင္ေတြ ဖတ္ျဖစ္ခဲ့တာလည္း အဲဒီဆုိင္ကပဲ။ မွန္တာေျပာရရင္ တစ္ခုမွ မမွတ္မိေတာ့ဘူး။ အဲဒီအခ်ိန္က်မွပဲ 'အမွတ္တရ' ကိုလည္း ဖတ္ဖူးတယ္။

'ေကဖြဲ႕ဆုိသီ' နဲ႔ 'ေမတၱာမီးအိမ္' ကိုလည္း အဲဒီစာအုပ္ဆိုင္ပိုင္ရွင္ ၫႊန္းေပးတာနဲ႔ ဖတ္ျဖစ္တယ္။ အဲဒီတုန္းက ၾကည္ေအးကို သိပ္မခံစားတတ္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ ေနာက္ ရန္ကုန္ျပန္ေရာက္ေတာ့ 'ႏြမ္းလ်အိမ္ျပန္' ကို ဝယ္ဖတ္ျဖစ္တယ္ (ငွားစရာဆိုင္ မရွိေတာ့လို႔)။ အဲဒီထိလည္း ၾကည္ေအး စာေတြကို ကိုယ္ႀကိဳက္တဲ့စာလို႔ မထင္မိေသးဘူး။

2000 ေလာက္မွာ 'ဖူးငံုပြင့္သစ္' ကို ေက်ာင္းစာၾကည့္တုိက္မွာ ဖတ္ခဲ့ရတယ္။ ဘာေၾကာင့္မွန္းေတာ့မသိ၊ အိမ္ကို မငွားဘဲ အခန္းထဲမွာတင္ ထုိင္ဖတ္ခဲ့တာ မွတ္မိေနတယ္။ ေက်ာင္းမၿပီးခင္ေလးမွာေတာ့ 'မွန္၏ေမွာင္ရိပ္' နဲ႔ ေက်ာင္းၿပီးေတာ့ 'အိမ္ျဖဴလင္းသစ္' ဖတ္ျဖစ္တယ္။ (ဒီႏွစ္ျပန္ေတာ့ အဲဒီႏွစ္အုပ္ တေပါင္းတည္း ျပန္ထုတ္တာ ေတြ႕ခဲ့တယ္)။ ေနာက္ပိုင္း မီ၊ ကၽြန္မပညာသည္၊ ေမာင္ ကိုကို နဲ႔ ျမနႏၵာ၊ အျပင္ကလူ၊ ဝတၳဳတုိ ေပါင္းခ်ဳပ္ စသျဖင့္...။ (ကဗ်ာေတြေတာ့ မဖတ္)


သူ႕စာေတြက ကိုယ့္အတြက္ေတာ့ တျဖည္းျဖည္း တစိမ့္စိမ့္နဲ႔ စြဲလာခဲ့တာေတြ။ အဲဒီထဲမွာ ခုခ်ိန္ထိ မစြဲမိတာကေတာ့ 'ေကဖြဲ႕ဆိုသီ' နဲ႔ 'အျပင္ကလူ'။ ဒါေပမဲ့ ဒီႏွစ္ျပန္ေတာ့ ေကဖြဲ႕ဆိုသီ ကို ျပန္ဖတ္ခ်င္တာနဲ႔ ကိုယ္ပိုင္လည္း မရွိေသးေတာ့ ဝယ္လာခဲ့တယ္။

အရင္ကေတာ့ စာအုပ္ဝယ္မယ္ဆုိ ခ်ိန္ေနရတယ္။ ဗမာျပည္ကလူေတြ စာ ဖတ္ မဖတ္ေတာ့ မသိဘူး။ တ႐ုတ္ပစၥည္းေတြ လွိမ့္ဝင္လို႔ အိမ္အသံုးအေဆာင္ (တီဗြီ/ေအာက္စက္ စသျဖင့္) ေတြ လူမ်ားစု လက္လွမ္းမီေလာက္တဲ့ထိ ေဈးက်တဲ့ အခုိက္အတန္႔ေတြ ရွိေတာင္မွ ကိုယ့္အေတြ႕အႀကံဳအရ စာအုပ္ေဈးေတြဟာ ဘယ္တုန္းကမွ မက်ခဲ့ဖူးဘူး။ မက်႐ံုတင္မဟုတ္ဘူး တန္႔ကို မေနဘဲ အၿမဲတေစကို တက္ေနတတ္တာ။

... ဆုိေတာ့ လက္ထဲ ရွိတဲ့ ပိုက္ဆံနဲ႔ လုိခ်င္တာနဲ႔ မမွ်ရင္ ျပန္ခ်ထားၿပီး၊ ေနာက္ ႀကံဳေတာ့မွလို႔ လုပ္ခဲ့ရတာေတြ ရွိတယ္။ တခ်ိဳ႕စာအုပ္ေတြဆို စာအုပ္ဆိုင္မွာ ျမင္ေနရခ်ိန္ ဦးစားေပးစာရင္းထဲ တျခားစာအုပ္ေတြ ဝင္သြားလို႔ မဝယ္ႏိုင္ေသးဘူး။ ဝယ္မယ္လုပ္ရင္ ဆုိင္မွာ မရွိေတာ့ဘူးဆုိတာမ်ိဳး တအုပ္တည္းနဲ႔ကို ၄/၅ ခါေလာက္ ႀကံဳလာရဖူးတယ္။


ဂ်ဴး ဝတၳဳဇာတ္လမ္းေတြကို feminism စကားလံုးနဲ႔တြဲလို႔ သူမ်ားေတြက ေျပာၾကရင္ မ်က္ေမွာင္က်ံဳ႕မိတဲ့ ကိုယ့္အေနနဲ႔ ၾကည္ေအးရဲ႕ ေကဖြဲ႕ဆိုသီ ထဲက ေက့ ေမေမအေၾကာင္း တစြန္းတစအေရးအသားကိုေတာ့ ခုခ်ိန္ထိ မွတ္မိေနတုန္းပဲ။ တကယ္ေတာ့ ဂ်ဴး ဝတၳဳစာအုပ္ေတြ ဖတ္ရတဲ့အခါ ကိုယ့္ အာ႐ံုကိုက အဲဒီေခါင္းစဉ္နဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး မပါးလ်ားလို႔ သာမန္မွ်သာျမင္ေနတာလည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဂ်ဴး ဝတၳဳေတြကို အဲဒီေခါင္းစဉ္နဲ႔ တြဲၿပီးေတာ့ကို ျမင္လို႔ မရတာ။ အဲဒီေခါင္းစဉ္ဟာ ဝင္းဝင္းလတ္တို႔ ေရးတဲ့စာ၊ ၾကည္ေအးတို႔ ေရးတဲ့စာေတြ ဖတ္မွသာ ကိုယ့္အတြက္ သိလြယ္ ျမင္လြယ္ျဖစ္ေနတာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။

(မွတ္ခ်က္။ ကိုယ္ကေတာ့ ဘယ္ေတာ့မွ အဲဒီေခါင္းစဉ္ေအာက္ ေရာက္မယ္မထင္ဘူး။)


***
အမွန္ေတာ့ ေရးမလို႔ ရည္ရြယ္တာ အေပၚကဟာေတြ မဟုတ္ဘူး။

ခုမွ စာအုပ္အစက 'ဖူးငံုပြင့္သစ္' အတြက္ စာေရးသူ အမွာေတာင္ ၿပီးေအာင္ မဖတ္ရေသးဘူး။
သူ ကေလာင္အမည္ စယူပံုထိပဲ ရွိေသးတယ္။ အဲဒါကို ဖတ္ၿပီး ေရးခ်င္လာမိတာ။ အမွာစာက သူ႕အစ္ကိုႀကီးေၾကာင့္ တကၠသိုလ္ေရာက္လာရပံုအေၾကာင္း မွတ္မိေနေပမယ့္ သူ႕ကေလာင္ အမည္ယူခဲ့ပံုကိုေတာ့ မမွတ္မိေတာ့ဘူး။

'ၾကည္ေအး' ဆိုတဲ့နာမည္ဟာ သူ႕အစ္ကို သူငယ္ခ်င္းျဖစ္သူ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးမွာ က်သြားသူရဲ႕ ငယ္နာမည္ကို ယူထားတယ္ ဆုိတယ္။

"... အစ္ကိုႀကီးသူငယ္ခ်င္း ဗၾကည္ကို ဂ်ပန္တို႔လိုက္ဖမ္းရာမွာ မိေအာင္ လက္ရ မဖမ္းဘဲ သူ ခုိေအာင္းေနေသာ ဂူတြင္းကို လက္ပစ္ဗံုးသြင္းၿပီး သတ္လုိက္သည္လို႔ အစ္ကိုႀကီးက ေျပာပါသည္။ 'အဲဒီေကာင္ေသေတာ့ သူ႕႐ွပ္အက်ႌထဲက ရည္းစားစာေတြ တထပ္ႀကီး ထြက္က်လာတယ္တဲ့' ဟု အစ္ကိုႀကီးက ေျပာျပပါ၏။"

('မီ' ဝတၳဳမွာ ေမာင္ကိုေလး တုိက္ပြဲက်တဲ့အေၾကာင္းေရးေတာ့ ထည့္ေရးခဲ့တဲ့ အကြက္ဟာ အဲဒီအစြဲအလမ္းကေန ျဖစ္မွာပဲ။ စာေရးသူေတြဟာ သူတုိ႔ ဘဝမွာ ႀကံဳခဲ့ရတဲ့ ခက္ခဲတဲ့ ခံစားခ်က္ေတြ၊ အေတြ႕အႀကံဳေတြကို စာထဲမွာ ျပန္ျပန္ ထည့္ေရးၿပီး ေက်ာ္လႊားဖို႔ ႀကိဳးစားၾကတာဟာ တကယ္ပဲလား)


"ကၽြန္မ၏ ငယ္ရြယ္ေသးေသာ သညာမွာ ထိုသတင္းသည္ ဖ်က္မရေသာ မင္ျဖင့္ ထြင္းႏွိပ္လိုက္သလုိ စြဲၿမဲခဲ့၏။ ေသသည္အထိ ရည္းစားစာမ်ား ရင္မွာအပ္ခဲ့ေသာ၊ အသက္ ၂၀ ေက်ာ္မွ် ရွိေသးေသာ၊ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ကို ေတာ္လွန္ေသာ၊ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ ရွိေသာ၊ အသက္စြန္႔ခဲ့ေသာ၊ ခုေတာ့ ဘယ္သူမွ သတိရေတာ့မယ္မဟုတ္ အ႐ိုးက်ခဲ့ၿပီ ထင္ရေသာ အစ္ကိုႀကီးရဲ႕ သူငယ္ခ်င္း၊ ကၽြန္မနဲ႔ စကားေကာင္းေကာင္းမေျပာဖူးခဲ့ေသာ ကိုဗၾကည္၏ ပံုမႏွိပ္ခဲ့ဖူးေသာ ကေလာင္နာမည္ကို ကၽြန္မ အေမြခံဖုိ႔ ဆံုးျဖတ္လိုက္ပါသည္။ မေပ်ာက္ပ်က္ေကာင္းဘူး လုိ႔ ထင္ခဲ့၏"

***
ဘယ္ေလာက္ေကာင္းလိုက္တဲ့ တသသ ျပန္ေျပာခ်င္စရာ နာမည္ေရြးပံုပါလိမ့္။ တိုက္တန္းနစ္ထဲမွာ အဘြား႐ို႕စ္ ေျပာသြားတဲ့

"
အညတရ ပန္းခ်ီဆရာကေလးတစ္ေယာက္...
သေဘၤာႀကီး နစ္သြားတဲ့ အခ်ိန္မွာ သူနဲ႔ ပတ္သတ္တဲ့ မွတ္တမ္းမွတ္ရာ ဘာတစ္ခုမွ မက်န္ရစ္ခဲ့ဘူး။ သူ႕ဓါတ္ပံုကေလးေတာင္မွ ငါ့မွာ မ႐ွိခဲ့ဘူး။
သူဟာ ငါ့ရဲ႕ အသိစိတ္ထဲမွာသာ ႐ွင္သန္ႏိုင္ေတာ့တယ္။
" ဆိုတာေလးေတာင္ သတိရမိတယ္။

အဲဒီမွာလည္း ႐ို႕စ္ အကယ္ခံရၿပီး တဘက္ကမ္းေပၚေရာက္ေတာ့ လူနာမည္စာရင္းလာေကာက္တဲ့သူကို သူ႕နာမည္ေနာက္မွာ Dawson ဆိုတဲ့ Jack ရဲ႕ surname ထည့္ၿပီး ေျပာခဲ့တယ္။


***
ကိုယ္လည္းပဲ သူ႕နာမည္ေလး တလံုးတေလမွ အမွတ္တရရယ္လုိ႔ မထည့္ခဲ့မိ။ ေအးေလ လူရွိေနေသးတာပဲ။

***
ျဖည့္စြက္ (12.9.2011 Mon 9:50 am) 


ဗမာျပည္မွာတုန္းက ေခါင္းစဉ္တစ္ခုနဲ႔ပတ္သတ္ၿပီး ေျပာတာဆုိတာ ၾကားရရင္ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးမ်ားဟာ အေနာက္ႏိုင္ငံက အမ်ိဳးသမီးမ်ားလို လက္ထပ္ၿပီးတာနဲ႔ ခင္ပြန္းသည္ရဲ႕ မ်ိဳး႐ိုးနာမည္ကို ဆက္ခံစရာမလို ဆုိတဲ့ မဆီမဆိုင္ လက္ပံသားဓားနဲ႔ခ်ိဳင္တဲ့ စကားမ်ိဳး အၿမဲတမ္းၾကားရတတ္တယ္။ အဲဒီတုန္းကေတာ့ သူ႕အရပ္နဲ႔ သူ႕ဇာတ္ကိစၥေတြကို အလကားေနရင္း ဆြဲထည့္ေနတယ္ဆုိတာထက္ ပိုၿပီး ဘာမွ ဆက္မေတြးမိဘူး။

ခုမွ စဉ္းစားမိတယ္။
ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ထံုးစံျဖစ္သြားလို႔ အစဉ္အလာအရ ခင္ပြန္းျဖစ္သူရဲ႕ မ်ိဳး႐ိုးနာမည္ကို ဆက္ခံၾကတာ ျဖစ္ေပမယ့္ အဲဒီ အစဉ္အလာရဲ႕ အစဦးမွာေတာ့ ခ်စ္ခင္တြယ္တာမႈနဲ႔ အျမတ္တႏိုးထည့္ခဲ့ၾကတာသာ ျဖစ္မယ္။

***

4 comments:

Su said...

ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးမ်ားဟာ အေနာက္ႏိုင္ငံက အမ်ိဳးသမီးမ်ားလို လက္ထပ္ၿပီးတာနဲ႔ ခင္ပြန္းသည္ရဲ႕ မ်ိဳး႐ိုးနာမည္ကို ဆက္ခံစရာမလို " ဆိုတာ ဂ်ဴး ကစေျပာတာလား
ဒါဆိုအဆန္းဘဲ သူကျပင္သစ္အေၾကာင္းသိတ္ေျပာတဲ့သူမဟုတ္လား

Since the 1789 Revolution, the law stipulates that "no one may use another name than that given on his birth certificate";[23] furthermore, the 1946 revision to the Constitution guarantees that "women and men have equal rights", including in the use of their birth name. Upon getting married, a woman keeps her maiden name (nom de jeune fille). She may, under her maiden name, for example, open a bank account, sign cheques, obtain a passport, etc. However, marriage grants a married person the right to assume his or her spouse's last name. It is still a common practice for a woman to use her husband's name in this way, despite the fact that no official due process formalizes this usage. The majority of married women use their husband's name for all documents, official or not. The article 264 of the French civil code does, however, stipulate that "upon divorcing both spouses lose the right to use each other's name".

Rita said...

ဂ်ဴး မဟုတ္ပါဘူး။

အမသမရရ အဖြဲ႕က ေျပာတာပါ။

ေနာက္ဆံုး စာေၾကာင္းကေတာ့ ကိုယ့္ဘာသာ စိတ္ကူးယဉ္ၿပီး ထည့္ထားတာ။

Bino said...

I had read Kyi Aye's fictions word by word.
I like all of Kyi Aye's novels and poems.
BINO

ဇြန္မိုးစက္ said...

ျဖည့္စြက္ရဲ႕ ဒုတိယအပုိဒ္က make sense ပဲ ရီတာ။ အဲဒါျဖစ္ႏုိင္တယ္လုိ႔ ကုိယ္လည္း ခုမွ စဥ္းစားမိသြားတယ္။